بیشتر ما حداقل یکبار سروکارمان به پرستارها افتاده و تا حدود زیادی از نحوه کار و وظایف پرستاران اطلاع داریم. بخصوص بعد از دوران سخت همه گیری کرونا که بیشتر از هروقتی با پرستاران و کادر درمان مواجه بودیم. وظیفه اصلی پرستاران در بیمارستان این است که وضعیت و روند بیماری یا بهبود بیمار را بررسی کنند و طبق دستورات پزشک از بیمار مراقبت کنند. این مراقبت می تواند شامل بررسی اولیه علائم حیاتی، تزریقات، مراقبت از سرساعت مصرف شدن داروهای بیمار، تعویض پانسمان و …باشد.
بررسی مشخصات و علائم حیاتی بیمار و تهیه گزارش روزانه از وضعیت و روند بیماری هم یکی دیگر از وظایف عمومی پرستاران است. اما پرستاران علاوه بر این وظایف عمومی باتوجه به بخشی که در آن کار می کنند یک سری وظایف تخصصی تر هم بر عهده دارند.
شغل پرستاری و نکاتی که درباره آن باید بدانید
باید بدانید که در تقسیم بندی آکادمیک پرستار به اندازه پزشک در سلامت بیمار موثر است. در رابطه با وظایف پرستار به چند مورد پیشتر اشاره کردیم اما نقش کلی پرستار به غیر از مراقبت از بیمار و امور تزریقات و پانسمان، شامل آموزش به افرادی که از بیمار یا سالمند مراقبت می کنند، تصحیح سبک زندگی و عادات نادرست زندگی بیمار، ارتباط بین بیمار و پزشک معالج، انتقال نیاز های بیمار به خانواده بیمار و… است. اما پرستارها انواع مختلف و با شرح وظایف مختلف هستند. از جمله پرستار ثبت نام شده که به پزشک در امور درمانی کمک می کند، پرستار عملی، پرستار متخصص بالینی،پزشک پرستار، پرستار اتاق عمل، پرستار مدیر پرونده، پرستار اورژانس، پرستار مراقب ویژه نوزادان و…
اما یکی از نکات جالب در رابطه با شغل پرستاری موضوع شیفت پرستاری، نحوه تعیین آن و پیچیدگی های مربوط به آن است. هرچند که امروزه دستگاه حضور و غیاب شیفت بندی مشاغل مختلف از جمله تعیین و محاسبه شیفت پرستاری را ساده کرده با این حال این موضوعی است که ما در این مقاله به ان خواهیم پرداخت.
شیفت پرستاری و نکات آن
براساس آمارهای رسمی تنها 20 درصد از کل نیروی کار با موضوع نوبت کاری یا شیفت مواجه هستند. که در این بین شیفت پرستاری یکی از مهم ترین آن هاست. تنظیم شیفت پرستاری یک مسئولیت بسیار حساس و دقیق است. چراکه اگر این برنامه درست تعیین نشود علاوه بر اینکه نظم بخش ها مختل می شود، پرستاران و بیماران ناراضی خواهند بود و در نتیجه آرامش محیط کار از بین خواهد رفت. بطور کلی دو روش برای تامین نیروی پرستار استفاده می شود. روش سنتی و روش چرخشی. در روش سنتی سرپرستار نیروی پرستار لازم را تعیین می کند و آن را به دفتر پرستاری می فرستد. خوبی این روش در این است که دفتر پرستاری می تواند هر تغییری را به دلخواه در لیست اعمال کند و در صورت نیاز از پرستار شناور استفاده کند.
در روش چرخشی الگوی تامین پرستار برای مدت زمان معین چهار، شش، هفت و یا دوازده هفته مشخص و سپس تکرار می شود. مزیت این روش این است که ساعات خوب و بد بطور نسبی بین همه پرستاران توزیع می شود و امکان استفاده از پرستار شناور هم وجود دارد. ایراد این روش در امکان خستگی پرستاران و احتمال بالا رفتن خطا در این نوع شیفت پرستاری است. در مرحله بعد باید ساعت کار پرستارها تنظیم شود، که تعیین ساعت کار هم چند روش کلی دارد.
شیفت پرستاری با برنامه دوره ای
روش دوره ای هر 4-6 یا 7-12 هفته یکبار تغییر می کند. ساعات کاری به صورت عادلانه تقسیم شده و امکان تقویت نیروی کار با پرستار سیار وجود دارد. در این روش پرستار14 ساعت مرخصی در بین دو شیفت پرستاری و 4 روز تعطیلات آخر هفته در طول هر شش هفته دارد.
شیفت با برنامه 4 روز در هفته و 10ساعت کار
ساعت کاری این برنامه به صورت 7 صبح تا 17/5 عصر و 13 عصر تا 7/5 صبح است. به علاوه تعطیلات آخر هفته و تعطیلات رسمی مد نظر قرار می گیرد. ساعات کاری طولانی ایراد این روش است اما وجود تعطیلات طولانی باعث کاهش خستگی می شود وجزو مزیت های این روش است.
شیفت با برنامه 5 روز در هفته و 8 ساعت کار
در این روش شیفت پرستاری به ترتیب از 7 صبح تا 3/5 و از 11 شب تا 7/5 صبح است. البته در بین هر شیفت نیم ساعت وقت استراحت و چایی یا ناهار و شام وجود دارد.
شیفت با برنامه 7 روز در هفته و 10 ساعت کار
شیفت به صورت هفت روز هفته با روزی 10 ساعت کار مداوم و سپس هفت روز استراحت پشت سرهم طراحی شده است. که به دوگروه از پرستاران که جایگزین هم می شوند احتیاج دارد. این برنامه مزایای خاص خود از جمله برقراری ارتباط خوب با بیمار و انسجام در برنامه مراقبتی در طول هفته را دارد. از طرفی پرستاران امکان برنامه ریزی شخصی برای تعطیلات و استراحت در فواصل طولانی در بین برنامه کاری را دارند.
شیفت 4 روز در هفته و 40 ساعت کار
در این برنامه پرستار به مدت چهار روز و 40 ساعت در هفته بصورت پشت هم کار می کند و سپس چند روز تعطیل است.
شیفت با برنامه 10 ساعت کار روزانه
این برنامه کاری به صورت دو شیفت 10 ساعته و یک شیفت 5 ساعته است. چرخش شیفت در این برنامه به صورت 2 روز کار 2 روز تعطیل، 3 روز کار، 2 روز تعطیل، 2 روز کار، 3 روز تعطیل است و به دو گروه از پرستاران که جایگزین هم می شوند احتیاج دارد.
شیفت پرستاری ثابت
در این برنامه سعی می شود ساعات کاری براساس خواست پرستاران به آن ها واگذار شود. در این روش پرستاران مشکلات کمتری دارند و فشار روانی خستگی و نارضایتی آن ها به نسبت شیفت پرستاری سیار بسیار کمتر است. عموما از پرستاران ارشد برای نوبت صبح و پرستاران تازه کار برای نوبت عصر و شب انتخاب می شوند. اشکال این روش در بی خبری پرستاران از روند فعالیت های همکارانشان در شیفت های دیگر است.
شیفت پرستاری با برنامه مستقل
در این روش تنظیم ساعات کاری به عهده خود پرستار است. به این صورت که خود کارکنان با هم صحبت می کنند و ساعات کاری را تنظیم می کنند. این برنامه حس استقلال و روحیه همکاری و هم بستگی کارکنان و حس رضایت کاری را تقویت می کند.
