اگر شما هم علاقمند هستید درباره اضافه کاری و تعریف قانونی اضافه کاری بیشتر بدانید یا نحوه درست محاسبه آن را بلد باشید، پیشنهاد میکنم این مقاله را مطالعه کنید. محاسبه اضافه کاری از آن موضوعاتی است که افراد زیادی را در یک شرکت درگیر خودش میکند. مدیران کسبوکارها، مدیر مالی شرکتها، حسابداران و از همه مهمتر کارمندان و کارگران همه به نوعی با اضافه کاری و دردسرهای محاسبه آن سر و کار دارند. اما خیلیها همچنان تعریف درستی از اضافه کاری ندارند؛ همان تعریفی که اداره کار و قانون کار مشخص میکنند.
شما باید بدانید که همهی کارهای اضافهای که در محل کار انجام میدهید، اضافه کار محسوب نمیشود. اما برای جزییات بیشتر خوب است که با من همراه باشید. همینجا یادآوری کنم راهحلی وجود دارد که محاسبه پیچیده اضافه کار برای تکتک کارمندان را در کسبوکارها، شرکتها و حتی سازمانهای بزرگ به عهده میگیرد. از طرفی ساده، سریع و به شکل باورنکردنی دقیق است. این راهحل بینظیر چیزی نیست جز نصب یک دستگاه حضور و غیاب در محل کار شما. جالب است بدانید که با توجه به تنوع مدلها، قیمت دستگاه حضور و غیاب نیز متفاوت است، اما در مقابل دقت و سهولتی که در محاسبه اضافه کاری ایجاد میکند، هزینهای کاملاً منطقی و مقرونبهصرفه محسوب میشود.

آموزش و نکات محاسبه اضافه کاری
به طور کلی آن میزان کار محول شده به کارگر که در خارج از ساعت کار قانونی انجام میشود، اضافهکار است. مطابق قانون کار، مدت زمان کار قانونی برای کارگران مشاغل عادی 8 ساعت در شبانهروز و 44 ساعت در هفته است. این میزان کار برای مشاغل سخت کمتر و حدود 6 ساعت در یک شبانهروز و جمعاً 36 ساعت در هفته است. مطابق قانون کار، به هر میزان ساعتی که کارگران مشاغل عادی و سخت، بیشتر از این ساعات تعیینشده کار کرده باشند، اضافهکار تعلق میگیرد. نکتهی مهم قانون اضافهکار این است که کارگر باید شخصاً تمایل به انجام اضافهکار داشته باشد.
دستمزد هر ساعت اضافهکار 40 درصد بیشتر از مبلغ ساعت کار عادی است که کارفرما مطابق ماده 59 قانون کار موظف به پرداخت آن به کارگر است. اضافهکار ممکن است در روزهای کاری هفته باشد که عموماً به این صورت است که بعد از اتمام ساعت کاری همچنان به کار ادامه میدهید که اضافهکار عادی است. تعطیلکاری هم اضافهکاری کارگر در روزهای تعطیل رسمی سال است. اگر جمعه کار میکنید، اضافهکاری جمعهکاری به شما تعلق میگیرد. اضافهکاری شبانه هم مربوط به ساعات 22 تا 6 صبح است.
حالا چه تفاوتی بین انواع اضافهکاری هست؟ در جمعهکاری باید علاوه بر دستمزد یک ساعت کار، 80 درصد بابت جمعهکاری به فرد پرداخت شود. اما مثلاً این میزان برای اضافهکاری در تعطیلات رسمی تقویم 40 درصد است. همچنین این عدد برای اضافهکاری کارگر در غیر نوبت کاری در ساعات 22 تا 6 صبح 35 درصد است. پس این تقسیمبندی برای محاسبه اضافهکار لازم است.
جالب است بدانید همانطور که ابزارهای مدرن مثل دستگیرههای هوشمند امنیت محیط کار را افزایش دادهاند، دستگاههای حضور و غیاب هم در کنار قانون کار، دقت و شفافیت بیشتری به فرایند محاسبه اضافهکار میبخشند.
-
به این سه گروه اضافه کار ارجاع ندهید
دقت کنید مطابق قانون کار سه گروه هستند که اضافه کار آن ها غیر قانونی است و در صورتی که در حین اضافه کار آسیب ببینند کارفرما به دلیل انجام کار غیر قانونی جریمه می شود و به علاوه موظف است تمام خسارت وارده را جبران کند. شما حدس می زنید این سه گروه کدام دسته از کارگران هستند؟ خب نباید فراموش کنید، کارگرانی که مشغول به کارهای شب کاری هستند، کارگرانی که مسئولیت آن ها در حیطه مشاغل خطرناک و سخت و زیان آور است و کارگران بین 15 تا 18 سال را از لیست ارجاع اضافه کار کنار بگذارید.
-
اضافه کار کارگران را به این شکل محاسبه کنید
البته همانطور که پیشتر نیز اشاره کردم، محاسبه میزان اضافهکار کارگران و همینطور حقوق و دستمزد آنها به صورت دستی، شخصی و از روشهای قدیم به دلیل پیچیدگی، زمانبر بودن و امکان خطای انسانی در محاسبات، مدتهاست که منسوخ شده است. امروزه محاسبهی حقوق و دستمزد پرسنل که شامل مواردی مانند اضافهکار آنها هم میشود، به راحتی و توسط دستگاه حضور و غیاب و در قالب یک سیستم نظارتی دقیق انجام میگیرد. با این حال خوب است بدانید فرمول محاسبه اضافهکار به چه شکل است.
اگر مبنا را 220 ساعت کار بگیرید، فرمول محاسبه اضافهکاری به این صورت است: کارکرد اضافهکاری را ضرب در 4/1 ضرب در 220 کرده و حاصل را تقسیم بر عدد بهدستآمده از حاصل جمع عدد حق مسکن بهعلاوه عدد حق بن بهعلاوه عدد پایه حقوق میکنید. ممکن است مبنا را عدد 192 یا 198 بگیرید. در این صورت فرمول محاسبه اضافهکار را به همان شکل در نظر بگیرید و فقط عدد مبنا را تغییر بدهید. ممکن است بپرسید عدد مبنای اضافهکار به چه شکل محاسبه میشود؟ مبلغ مبنای اضافهکار فرمول خاصی ندارد و با توجه به نظر کارفرما تعیین میشود.
در فرمول محاسبه اضافهکاری، ضریب کاری عدد 4/1 است. یعنی همانطور که پیشتر گفتیم، دستمزد هر ساعت اضافهکار 40 درصد بیشتر از ساعات کار قانونی است. بد نیست بدانید که عدد حاصل از جمع حقوق پایه با حق بن و حق مسکن همان نرخ اضافهکاری است. همچنین سایتهایی هستند که به شما اجازه میدهند با وارد کردن ساعات اضافهکاری و مبنای اضافهکاری، میزان دستمزد خود با توجه به ساعات اضافهکاری را محاسبه کنید.
چند نکته در رابطه با اضافه کار
اضافه کار جزء مزایایی است که به آن بیمه تعلق می گیرد و مبلغ آن باید در لیست بیمه قید شود. نکته بعدی در رابطه با محاسبه اضافه کار که بد نیست بدانید این است که کارگر باید برای انجام اضافه کاری رضایت داشته باشد. در غیر اینصورت اضافه کاری اجباری است و اضافه کار اجباری غیر قانونی است و کارگر می تواند در این مورد از کارفرما شکایت کند. شاید برای شما سوال باشد که به کدام پرداخت های فیش حقوقی اضافه کار تعلق می گیرد؟ باید بگم که اضافه کار به تمام آیتم های ترمیم شغل مانند حق سختی کار، فوق العاده شغل و حق سرپرستی که جزء دستمزد ثابت کارگر است تعلق می گیرد.



