آیین نامه تردد و مرخصی کارمندان در قانون کار از دو جهت اهمیت دارد. کارمندان با دانستن آن می توانند حق و حقوق خودشان را محاسبه کنند و مطمئن شوند که حق و حقوقشان را بطور کامل دریافت می کنند. آگاهی نسبت به باید ها و نباید های آیین نامه تردد کار کمک می کند که از بی انضباطی و خطاهای سهوی پیشگیری شود. البته باید توجه کنید که گاهی برخی سازمان ها و مجموعه ها علاوه بر آیین نامه تردد کار، قوانین داخلی هم برای حضور و غیاب و مرخصی دارند که موظف به رعایت آن هستید.
حضور و غیاب برای هر سازمانی یکی از مهم ترین قوانین داخلی محسوب می شود. چرا؟ نظم و انضباط از اولین ارکان شرکت های موفق و محیط های کاری مطلوب محسوب می شود. از طرفی همین سیستم با برنامه حضور و غیاب پرسنل است که سازمان ها را به سمت بهره وری و رسیدن به اهداف شان هدایت می کند. به همین خاطر است که همیشه به مدیران توصیه می شود که با داشتن یک دستگاه حضور و غیاب این سیستم را تا حد ممکن نظم ببخشند.
برای اینکه یک استاندارد مشخص و هماهنگی برای تمام شرکت ها وجود داشته باشد و سلایق شخصی و سوء استفاده کارفرما و کارمندان در سازمان ها مشکل آفرین نشود قوانین حضور و غیاب در قانون کار در 1365 تصویب شد. آیین نامه تردد کار شامل انواع شیفت سازمان ها، چارت سازمانی، ساعات کاری روزانه هفتگی و ماهانه، انواع مرخصی و نحوه تایید آن، زمان دقیق ورود و خروج کارکنان، تاخیر و تعجیل کارکنان، نحوه محاسبه جریمه های مربوط به تردد، انواع اضافه کاری و نحوه محاسبه و… است. حالا اجازه بدهید که نکات مهم آیین نامه تردد کارکنان دولت را با هم بررسی کنیم.
نکات مهم در آیین نامه حضور و غیاب کارکنان دولت
طبق آیین نامه تردد کار کلیه کارکنان دستگاه های اجرایی وظیفه دارند ساعات تعیین شده برای ورود و خروج به محل خدمتشان را رعایت کنند. مگر اینکه مقامات ذیصلاح در دستگاه مربوطه که منظور محل کار افراد است برای ورود و خروج کارکنان قوانین کتبی دیگری را مقرر کرده باشند. که منظور همان مقررات داخلی سازمان هاست که پیش از این اشاره کردیم. اما قسمت های مهم و نکات آیین نامه ترددکار:
- ورود بعد از ساعت مقرر به محل کار بدون مجوز قبلی تاخیر ورود محسوب می شود. بر اساس آیین نامه تردد کار با کارمند متخلف به این صورت برخورد می شود.
- تاخیر تا 2 ساعت در یک ماه مرخصی استحقاقی محسوب می شود. تاخیر بیش از 2 ساعت در یک ماه مستلزم کسری حقوق، مزایا و … برای کارمندان رسمی است. برای کارمندان پیمانی و خرید خدمت نیز به همین شکل فوق العاده ها و دستمزد به میزان کل ساعات تاخیر خواهد بود.
- خروج از محل خدمت قبل از ساعات مقرر تعجیل خروج و مشمول حکم قسمت های الف و ب ماده 2 خواهد بود. اما تاخیر ورود در مواردی موجه محسوب می شود. در شرایط وقوع حوادث و سوانح غیر مترقبه برای کارمند همسر فرزندان تحت تکفل و سایر افراد خانواده که تحت تکفل وی هستند. یا در صورتی که شخص توسط مراجع قضایی و انتظامی احضار شده و گواهی این احضار موجود باشد.
- اما در صورتی که این تاخیر ورود یا تعجیل خروج، بیش از 4 بار در ماه باشد بطوری که جمع ساعات تاخیر بیشتر از 4 ساعت در ماه باشد برای ماه اول و دوم اخطار کتبی برای ماه سوم کسر 30 درصد فوق العاده شغل و 50 درصد برای ماه چهارم و صد درصد برای ماه پنجم جریمه خواهد شد و در صورت تکرار، پرونده به هیات رسیدگی به تخلفات اداری ارجاع می شود.
انواع مرخصی و قوانین مرخصی در وزارت کار
بر طبق تعریف قانون کار و آیین نامه تردد کار مرخصی روزهایی است که کارمند به امور محوله به وی در شرکت مشغول نیست و این مرخصی ممکن است شامل دستمزد باشد یا نباشد. البته توجه کنید که این روزها شامل جمعه و تعطیلات رسمی نمی شود. اصلا چرا در آیین نامه تردد کار به مرخصی پرداخته شده؟ خب باید گفت که هدف بیشتر تاکید بر استفاده کارگر از مرخصی های ماهانه و سالانه بوده. در واقع این یک قانون حمایتی برای کارگر است که از حق طبیعی مرخصی خود استفاده کند. باید ببینیم در آیین نامه تردد کار چند نوع مرخصی تعریف شده است.
-
مرخصی استحقاقی
تعداد روز به ازای یک سال کار برای کارگران مرخصی استحقاقی است. مرخصی استحقاقی برای کمتر از یکسال باید مجددا محاسبه شود.
-
مرخصی بدون حقوق
مرخصی بدون حقوق براساس توافق بین کارگر و کارفرما تعیین می شود و باید بصورت کتبی باشد.
-
مرخصی استعلاجی
منظور از مرخصی استعلاجی در آیین نامه تردد کار، مرخصی برای درمان بیماری یا جهت گذراندن دوران نقاهت بیماری است و خب قوانین خاص خود را دارد.
-
مرخصی زایمان
همانطور که پیداست مرخصی زایمان برای حمایت از زنان شاغل است . این مرخصی به مدت 9 ماه و برای زنان شاغلی است که مادر می شوند. این نوع مرخصی با حقوق است و با تایید تامین اجتماعی جزء سابقه بیمه فرد محسوب می شود.
اما باید بدانید که علاوه بر قوانین کلی حضور وغیاب در آیین نامه تردد کار. در قانون کار هر شرکتی ممکن است جداگانه آیین نامه حضور و غیاب و تردد پرسنل خود را داشته باشد. این آیین نامه تردد کار در چارچوب وزارت کار است. پس باید شامل ساعت های کاری، شیفت های کاری، نحوه ی محاسبه حقوق و دستمزد و اضافه کاری شرایط تاخیر و تعجیل جریمه ها و تشویق های احتمالی باشد. که توسط مدیرمنابع انسانی شرکت تعیین می شود. شرکت ها کنترل این ترددو حضور و غیاب و محاسبه تشویق و جریمه و محاسبه حقوق و دستمزد را توسط دستگاه حضور و غیاب به سادگی بدون خطای انسانی و با سرعت انجام می دهند. که نکته جالب و قابل توجهی است.
علت وجود این آیین نامه ها هم خب تفاوت های موجود در سازمان هاست. بطور مثال شیفت های مختلف یا ساعت های کاری شناوری که در برخی از سازمان ها وجود دارد. بطوری که در برخی از سازمان ها ساعت ورود و خروج کارمندان مهم نیست. بلکه پر کردن میزان ساعت کاری از زمان ورود کارمندان است که اهمیت دارد. آیین نامه تردد و مرخصی توسط منابع انسانی تعیین و توسط مدیر تایید می شود. این ها مهم ترین نکات آیین نامه تردد کار و مرخصی کارمندان در قانون کار هستند که باهم دیدیم.
